ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΙΤΙΣΗΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΠΟΣΗΣ
Διαταραχές Σίτισης και Κατάποσης σε Παιδιά με Νευρολογικές και Αναπτυξιακές Διαταραχές
Η σίτιση και η κατάποση είναι κρίσιμες λειτουργίες για την επιβίωση και ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο, σε παιδιά με νευρολογικές ή αναπτυξιακές διαταραχές, συχνά εμφανίζονται δυσκολίες σε αυτές τις λειτουργίες. Οι διαταραχές σίτισης και κατάποσης (feeding and swallowing disorders ή δυσφαγία) είναι συχνές και μπορούν να έχουν σοβαρές επιπτώσεις στη θρέψη, την υγεία και την κοινωνική ζωή του παιδιού και της οικογένειάς του.
Τι Είναι οι Διαταραχές Σίτισης και Κατάποσης;
Διαταραχές σίτισης:
Αφορούν δυσκολίες στο να δεχθεί ή να καταναλώσει τροφή, όπως:
-
Άρνηση φαγητού
-
Επιλεκτικότητα στις τροφές (συχνά αισθητηριακού τύπου)
-
Δυσκολία στη μετάβαση από υγρές σε στερεές τροφές
Δυσφαγία (κατάποση):
Αφορά τη λειτουργική δυσκολία στη μεταφορά της τροφής ή των υγρών από το στόμα στον οισοφάγο, π.χ.:
-
Βήχας ή πνιγμός κατά τη σίτιση
-
Υπολείμματα τροφής στο στόμα
-
Εισρόφηση (τροφή περνά στους πνεύμονες)
-
Ανεπαρκής πρόσληψη θρεπτικών ουσιών
Ποιες Καταστάσεις Σχετίζονται;
-
Εγκεφαλική Παράλυση (CP)
-
Διαταραχές Φάσματος Αυτισμού (ASD)
-
Σύνδρομο Down, Rett, Prader-Willi, κ.α.
-
Γενετικά ή μεταβολικά σύνδρομα
-
Αναπτυξιακές καθυστερήσεις
-
Νευρομυϊκές παθήσεις
-
Επιληψία
Ενδείξεις Ότι το Παιδί Έχει Δυσκολίες
-
Παρατεταμένη διάρκεια γεύματος (>30 λεπτά)
-
Έντονος εκνευρισμός ή απόρριψη τροφής
-
Πνιγμός, βήχας ή εμετοί κατά τη σίτιση
-
Απώλεια βάρους ή στασιμότητα στην ανάπτυξη
-
Αναπνευστικές λοιμώξεις χωρίς σαφή αιτία
Η παρέμβαση είναι εξατομικευμένη και μπορεί να περιλαμβάνει:
-
Εκπαίδευση στις υφές και τρόπους σίτισης
-
Ειδικά ασκησιολόγια για ενίσχυση στοματοκινητικών δεξιοτήτων
-
Διατροφική υποστήριξη (συμπληρώματα, εμπλουτισμένες τροφές)
-
Χρήση εξειδικευμένων εργαλείων σίτισης (π.χ. προσαρμοσμένα κουτάλια, μπιμπερό)
-
Ενίσχυση της θετικής συμπεριφοράς κατά το γεύμα
Οδηγίες για Γονείς
Τι μπορείτε να κάνετε:
-
Παρατηρήστε: Καταγράψτε τι ακριβώς δυσκολεύει το παιδί σας — υφή, γεύση, περιβάλλον, συμπεριφορά.
-
Αναζητήστε βοήθεια: Απευθυνθείτε σε λογοθεραπευτή με ειδίκευση στη σίτιση και δυσφαγία για αξιολόγηση.
-
Μην πιέζετε: Η πίεση ή η τιμωρία στη σίτιση εντείνουν τη δυσκολία.
-
Μικρά βήματα: Αντιμετωπίστε τη σίτιση ως μαθησιακή διαδικασία — ένας στόχος κάθε φορά.
-
Συνεργασία με ειδικούς: Εργοθεραπευτής, διατροφολόγος και παιδίατρος μπορούν να συνεισφέρουν πολύτιμα.
Συμπερασματικά
Οι διαταραχές σίτισης και κατάποσης στα παιδιά με νευρολογικές και αναπτυξιακές δυσκολίες δεν είναι σπάνιες, αλλά με έγκαιρη διάγνωση και εξειδικευμένη παρέμβαση, μπορούν να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικά. Η συνεργασία επαγγελματιών, οικογένειας και εκπαιδευτικών αποτελεί το κλειδί για την προώθηση της υγείας και της λειτουργικότητας του παιδιού.
